(10) 頑張ってます、日本

日本を心配し、関心を寄せてくださるみなさん、
本当にありがとうございます。

原子力発電所の事故のことで不安を感じられていること、
本当に申し訳ありません。

日本はだんだん元気になっています。
私は地震の前と同じ、日々を過ごしています。
親戚も皆、自分の家に戻り、生活を取り戻そうと努力しています。
地に倒れた人は、その地から立ち上がる
という言葉があります。
２０世紀、日本人は何度かこの地で倒れ、その都度立ち上がってきました。

地震で崩壊した社会の再建や
被爆の体験という
日本人の社会的な記憶を
今、新たな形で次の世代が受け継ごうとしています。
私はこのことに大きな期待をしています。

もし、あなたが日本を元気づけようと考えてくださるなら、
ぜひ日本に遊びに来てください。
被災地の悲惨な状況とともに
元気に立ち上がろうとしている日本人を
記憶にとどめてください。

本当にありがとうございます。
これからもよろしくお願いします。

とおやまあつこ

(10) Japan: We’re still trying

To all of you who were worried about Japan and who were kind enough to send me your wishes: thank you from the bottom of my heart.

To all of you who are worried about the situation in the nuclear power plant: I apologize profoundly.

Japan is getting better day by day, and my everyday life has more or less gone back to where it was before the earthquake. My relatives have also returned to their homes and are doing the best they can to recover and resume their everyday lives.

There is a saying in Japanese that goes something like “when you fell on the ground, you use that same ground to stand up again”. During the 20th century, the Japanese people fell on this ground quite a few times but every time we managed to stand back on our feet again.

It is said that in the collective subconscious of the Japanese people there is always the memory of the atomic bombing. Now, the new generation has another collective memory, this of the disastrous earthquake of March 11. I truly hope that the memory of the destruction will guide Japan's rebuilding and restructuring.

If you really want to help boost Japan’s morale, it’s of utmost importance to come and visit our country. And, together with the stricken areas and the people living in them and facing the huge problems they do, keep also in your mind the rest of the Japanese people who are trying to return to their normal lives and who are helping the country recover.

Once again, I truly thank you from the bottom of my heart; please continue keeping us in your thoughts.

Toyama Atsuko

(10) Ιαπωνία: προσπαθούμε ακόμα

Σε όλους εσάς που ανησυχήσατε για την Ιαπωνία και που είχατε την καλοσύνη να μου στείλετε τις ευχές σας: σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου.

Σε όλους εσάς που ανησυχήσατε για την κατάσταση στο πυρηνικό εργοστάσιο: σας ζητώ ταπεινά συγνώμη.

Η Ιαπωνία επανέρχεται μέρα με την ημέρα και η καθημερινή μου ζωή έχει επιστρέψει (λίγο πολύ) εκεί που ήταν πριν τον σεισμό. Οι συγγενείς μου, έχουν κι αυτοί γυρίσει στα σπίτια τους και κάνουν ό,τι καλύτερο μπορούν για να συνέλθουν και να συνεχίσουν τη δική τους καθημερινή ζωή.

Υπάρχει ένα γνωμικό στα Ιαπωνικά που λέει, περίπου «Αν πέσεις στο έδαφος, αυτό το ίδιο έδαφος είναι που θα χρησιμοποιήσεις για να σηκωθείς ξανά». Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, ο ιαπωνικός λαός έπεσε σ’ αυτό το έδαφος αρκετές φορές, όμως πάντοτε κατάφερνε να σταθεί ξανά στα πόδια του.

Λέγεται ότι στο συλλογικό υποσυνείδητο του λαού μας υπάρχει πάντα η ανάμνηση των ατομικών βομβαρδισμών. Τώρα, η νέα γενιά έχει μια νέα συλλογική ανάμνηση, αυτή του καταστροφικού σεισμού της 11ης Μαρτίου. Ελπίζω στ’ αλήθεια η ανάμνηση αυτή να οδηγήσει στην ανασυγκρότηση της χώρας μας.

Αν θέλετε πραγματικά να τονώσετε το ηθικό της Ιαπωνίας, αυτό που έχει πρωταρχική σημασία είναι να έρθετε και να επισκεφθείτε τη χώρα. Και επίσης, μαζί με τις πληγείσες περιοχές και τους ανθρώπους που ζουν εκεί και τα τεράστια προβλήματα που αντιμετωπίζουν, ας κρατάτε στον νου σας και τους υπόλοιπους Ιάπωνες που προσπαθούν να επιστρέψουν στην καθημερινή τους ζωή και που βοηθούν τη χώρα να συνέλθει.

Για μια ακόμα φορά, σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου. Συνεχίστε να μας σκέφτεστε.

Τογιάμα Άτσουκο

(9) ４月１０日 再び、世界中のみなさんへ

[ 地震から今日で2か月経ちました。
ご心配いただいて本当にありがとうございます。
この文章はちょうど1か月に書いたものです。]

あれから１か月経ちました。今日、３月１２日の新聞を読みなおしました。
１ヶ月間、元の生活に戻ろう、と必死だった私ですが、３月１１日の大地震を報じた新聞を読み、私たちの国に起きた災害がどれほど大きな規模だったかがもう一度胸に迫ってきました。

日本は地震が多い国です。幼稚園や小学校の頃から、地震が起きた時のために避難訓練をします。
ですが実際に大きな地震にあうことは滅多にありません。私たちは地震に慣れているわけではないのです。

私は地震が起きたとき、学校の4階で学生と一緒でした。私自身、こんな大きな地震は初めてでした。
学校は9月に新しい校舎になったばかりでした。避難路は確認していましたが、数教室に散らばっている学生を集めなくてはなりませんでした。

私たちが避難訓練で真っ先に言われるのは地震が起きたら冷静に対処すること、慌てないこと、です。
4階にいる大人は私一人でした。怖がって慌てている学生たちを1か所に集めようと呼びかけると、まだ揺れているのに、避難路を確保するために私が開けたドアから次々に非常階段を下りてしまいました。
けが人は出ませんでしたが、本当はこれはとても危ないことです。
揺れがおさまるのを待ってから、外に出なくてはいけないのです。

私は冷静でいなくてはいけない、怖がっている様子を学生に見せてはいけない、と必死で、そこまで考えが及びませんでした。

地震の翌日、家に帰った時には本当に安心したつもりでした。

親戚の無事も確認でき、海外の友人からも励まされ、日本は大丈夫だと思っていました。

電車がいつ来るかどうか、とか、計画停電なんて大したことはないと思っていました。

被災地では、辛い思いをしている人が、たくさんいる、私はご飯も食べられるし、自分の家の布団で眠れる、髪の毛も洗えるし、お風呂にも入れる、私が不安がったり、不満を言ってはいけない、とずっと思っていました。

そのうちに原子力発電所の事故のニュースを聞くのも嫌になりました。
避難所の様子を見ると知らないうちに涙が出てきます。
でも辛いとか可哀そうとか、といった感情はブロックされたように湧いてこないのです。

海外の友人がどんなに励ましてくれても、ここにいない人に分からない、と思っている自分がいました。

私には、思いきり甘えることができる人がいます。
彼の前では思いきり泣くことができます。でも彼は遠くにいます。
私が感じる状況を一生懸命理解しようとしてくれますが、ここで一緒に経験しているわけではない、という思いが強くありました。

同じように、実際に我が家を、ご家族を、自分のいた大地を目の前でなくした方がいるのにその人たちのことを考えられない自分がいることに気づき、こんなひどい人間がいていいのかと思い始めました。
阪神大震災の時には現地に今すぐに飛んで行って何かさせてもらいたい、と思ったのに、そんな気持ちすら湧いてきません。

そんなとき、彼の友人がメッセージをくれました。彼は「そのまま伝える」と言って彼にあてたメッセージをそのまま私に教えてくれました。
もし、君が伝えた方が良いと思ったら、彼女にこう伝えて欲しい。
一刻も早い復興を祈っていると。あなたにもご家族にも、ご親戚にも。
こうした祈りの言葉や僕達の想いが実際には何の助けにもならないと分かっている。
でも君がそうした方が良いと思ったら、どうか伝えてくれ。

どこかで私たちのことを考えてくれる人がいる、そのことが本当に何の助けにもならないのだろうか。
人の言葉には何の力もないのだろうか。だとしたら人の祈りや想いは何のためにあるのだろうか。
このメッセージをもらって、私は拙いけど私の経験を書こうと思いました。被災地の悲惨な状況を伝えることは出来ないけど、今、ここ、の日本を私を伝えようと思いました。

そうです、私は怖かったんです。あの時、地震の時、本当に怖かった。この子たちを守らなくては、という責任に押しつぶされそうだった。なのにすぐに平常業務に戻らなくてはいけなかった。
そのあとも揺れるたびに日本が足元から崩れていくような気持ちになったんです。
電車がいつものように動かなくて、このままずっと毎朝5時に起きなくちゃいけないんじゃないか、スーパーに行っても欲しいものが買えないんじゃないか、と不安だったんです。
ですが、被災地の人のことを考えたら、大した被害のなかった私はそんな恐怖や不安を感じてはいけないと、気持ちを抑えていたんです。

避難所の人たちからメッセージを、というテレビ番組を見ました。
「迷惑かけてごめんなさい、でも大丈夫だからって伝えてください」
「頑張るから、頑張るしかないから、頑張って」
「私たちがここにいることを忘れないで」

これほど大きな被害にあったのに「迷惑かけてごめんなさい」と言う、これが東北の人々の、日本人の国民性です。
どうぞ、ごめんなさいなんて言わないでください。みんな、あなたが頑張っていることを信じています。そして覚えています。この事実を、あなたを、私は忘れないで、生きていこうと思います。

とおやまあつこ

(9) April 10: Once again, to everybody around the world

[Two months have passed since the day of the Great Earthquake. Thank you all for your interest and your encouragement; the following was written one month ago, one month after the earthquake]

One month has passed. Today I read again the newspaper from March 12th, the day after the earthquake and my heart was filled with that day’s sentiments. Once again I realized the extent of the disaster that hit our country and the impact it had on our hearts and minds.

Japan is an earthquake-prone country. From the time our children are old enough to go to kindergarten and elementary school they participate in drills for the day an earthquake will hit. But an earthquake of a magnitude like this last one’s is rare and, even though we live with the earthquakes, we aren’t used to such big ones.

When it hit I was at the fourth floor of the school where I work, together with some of our students. It was the first time in my life that I felt something like this. Although the school was built only nine months ago and its capacity to withstand earthquakes is guaranteed, there were many times that I had to run around and gather the students who were frantically trying to find the emergency exits.

When we do earthquake drills, the first thing we are told is to remain calm and not let the tremors confuse us. That day, I was the only adult in the fourth floor so it was my duty to get all the frightened students together in one spot. According to our training, the right thing to do would have been to stay in that spot until the tremors subside and then move to an open space in an orderly fashion. My action to open the emergency exit and keep it open (since it didn’t have a door-stop) was dictated by my fear; the students took my action as a sign that they had to leave and they got out running. Although we all got out unscathed, what we did was very dangerous and truth being told, even though at the time I managed to appear calm for my students’ sake, I was worried that my training didn’t kick in; it was only the next day, when I returned home that I felt some true relief.

After hearing that my relatives were all alive and well and after receiving support and encouragement from friends abroad, I thought that Japan will be alright. I told myself that the disorder in the train system and the rolling blackouts weren’t such a serious thing. I still had my home, I had food and a futon to sleep on, I could wash my hair and take a bath so I couldn’t really complain, I thought, because up in Tohoku there were thousands of people with real problems. Without understanding it (is this what they call Post-Traumatic Stress Disorder, I wonder?) my senses started becoming numb and although I heard the news about the accident in the nuclear power plant, I didn’t really pay much attention; actually I didn’t want to hear. And when I saw the situation in the refuge shelters I just started crying, seemingly with no feeling.

I was puzzled with what was happening to me. I was beginning to worry that I had become so numb –callous even- that I couldn’t truly realize that there were thousands of people who had lost their homes, their families –even the ground they tread upon. Why didn’t I want to do something to help? When the Kobe area was hit by the big earthquake, back in 1995, my impulse was to get there as soon as I could and do something. Why didn’t I feel the same now?

It was at that time that a friend of my friend sent me a message; actually he sent it to my friend and told him “I want to tell Atsuko to hang in there and that I’m thinking of her and her family and Japan and wishing the best but I’m not sure words will mean anything to her at this time”. My friend relayed the message to me and it got me thinking: Can it be true that the wishes and the prayers of others don’t mean anything at these times? Can it be true that words don’t have any power at all? This message was the reason I decided to try and write down my thoughts and my experiences from those days; I know I’m not very good at it and I know I can’t give you an eyewitness view of what is happening up north, where the disaster hit worse but I can tell you about my life here and now. I can tell you something about Japan as I’m living it every day.

Now, while writing these words, I have come to realize that that day I was really frightened. I have come to realize that if I made it through that day, it was because the responsibility to take care of those kids (our students) was pressing; that same responsibility was the reason I had, much to my dismay, to return to my everyday schedule as soon as possible. I have come to realize that with every aftershock, I had the feeling that Japan was crumbling: I was afraid that from that day on, I’d always have to wake up one hour earlier, at 5:00, so I can catch my morning train (because of the messed-up schedules) and that every time I’d go to the super-market to shop for the things we need for our everyday life there would be shortages. Now I know, that the reason I managed to control my feelings of fear and anxiety back then, was the thought of those people in the areas where the disaster hit the hardest.

Today, I saw a TV news program where they had messages from the people up in Tohoku: “We are sorry to annoy you; please tell everybody that we are OK”. “It is hard to hang in there but we will”, “Please don’t forget all of us living here” were among the things those people said. This thing, to having been through such a huge disaster and still say “I am sorry to annoy you” is one of the characteristics of the Tohoku people; even more so, it’s one of the characteristics of the Japanese people. Please, don’t apologize. Everybody, I do believe that you still try, that you are hanging in there. And I will remember you. This reality you are going through, and every one of you, I will never forget.

Toyama Atsuko

(9) 10 Απριλίου: Για άλλη μια φορά, προς όλους τους ανθρώπους του κόσμου

[Δύο μήνες έχουν περάσει από την ημέρα του Μεγάλου Σεισμού. Σας ευχαριστώ όλους για το ενδιαφέρον και για την ενθάρρυνση. Το κείμενο που ακολουθεί, γράφτηκε πριν από ένα μήνα, ακριβώς ένα μήνα μετά από τον σεισμό]

Έχει περάσει ένας μήνας. Σήμερα, διάβασα ξανά την εφημερίδα της 12ης Μαρτίου, της ημέρας μετά τον σεισμό και αισθάνθηκα να με πλημμυρίζουν ξανά τα συναισθήματα που είχα εκείνη την ημέρα. Για μια ακόμα φορά, συνειδητοποίησα την έκταση της καταστροφής που έπληξε τη χώρα μας και τον αντίκτυπο που είχε στην καρδιά και στον νου μας.

Η Ιαπωνία είναι μια σεισμογενής χώρα. Από τη στιγμή που τα παιδιά μας πάνε στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό, αρχίζουν να συμμετέχουν σε ασκήσεις προετοιμασίας για την ημέρα που θα χτυπήσει ένας σεισμός. Όμως οι σεισμοί τέτοιου μεγέθους είναι σπάνιοι και παρότι ζούμε με τους σεισμούς κανείς μας δεν είναι συνηθισμένος σε τόσο μεγάλους.

Όταν έγινε ο σεισμός βρισκόμουν στον τέταρτο όροφο του σχολείου που δουλεύω, μαζί με μερικούς μαθητές μας. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που αισθάνθηκα κάτι τέτοιο. Παρότι το σχολείο μας χτίστηκε μόλις πριν από εννιά μήνες και άρα η αντισεισμικότητά του είναι εγγυημένη, δεν ήταν λίγες οι φορές που χρειάστηκε να τρέξω δεξιά κι αριστερά για να μαζέψω τους μαθητές που είχαν πανικοβληθεί και προσπαθούσαν να βρουν τις εξόδους κινδύνου.

Όταν κάνουμε ασκήσεις ετοιμότητας για τους σεισμούς, το πρώτο πράγμα που μαθαίνουμε είναι να παραμείνουμε ήρεμοι και να μην πάθουμε σύγχυση από τις δονήσεις. Εκείνη την ημέρα, ήμουν ο μόνος ενήλικος στον τέταρτο όροφο οπότε ήταν δική μου ευθύνη να μαζέψω όλους τους φοβισμένους μαθητές σε ένα σημείο. Το σωστό (πάντα σύμφωνα με την εκπαίδευσή μας) είναι να παραμείνουμε στο σημείο αυτό μέχρι να υποχωρήσουν οι δονήσεις και στη συνέχεια να κινηθούμε ήρεμα προς κάποιον ανοιχτό χώρο. Αυτό που έκανα, δηλαδή να ανοίξω την έξοδο κινδύνου και να την κρατήσω ανοιχτή (επειδή δεν είχε φρένο), υπαγορεύτηκε από τον φόβο μου· οι μαθητές το εξέλαβαν ως σημάδι ότι έπρεπε να φύγουν και βγήκαν από το κτήριο τρέχοντας. Αν και όλοι μας καταφέραμε να βγούμε έξω σώοι και ασφαλείς, αυτό που κάναμε ήταν πολύ επικίνδυνο και για να είμαι ειλικρινής, παρότι τότε κατάφερα να διατηρήσω την ψυχραιμία μου για χάρη των μαθητών μου, με είχε ανησυχήσει πολύ το ότι η εκπαίδευσή μου δε λειτούργησε. Μόνο την επόμενη μέρα, όταν επέστρεψα στο σπίτι μου αισθάνθηκα πραγματική ανακούφιση.

Όταν έμαθα ότι οι συγγενείς μου είναι όλοι ζωντανοί και καλά και μετά από πολλά μηνύματα υποστήριξης και ενθάρρυνσης από φίλους στο εξωτερικό, σκέφτηκα ότι η Ιαπωνία θα τα καταφέρει. Είπα στον εαυτό μου ότι η ανακατωσούρα στα τρένα και οι διακοπές ρεύματος δεν ήταν κάτι τόσο τρομερό –είχα ακόμα το σπίτι μου, είχα φαγητό και ένα κρεβάτι για να κοιμηθώ, μπορούσα να κάνω μπάνιο και να λουστώ, οπότε δεν μπορούσα να παραπονιέμαι, σκεφτόμουν, επειδή επάνω στο Τοχόκου υπήρχαν χιλιάδες άνθρωποι με πραγματικά προβλήματα. Χωρίς να το καταλάβω (αυτό είναι που λένε μετατραυματικό στρες, άραγε;) οι αισθήσεις μου άρχισαν να μουδιάζουν και παρότι άκουσα τις ειδήσεις για το ατύχημα στο πυρηνικό εργοστάσιο, δεν έδωσα ιδιαίτερη σημασία· για την ακρίβεια δεν ήθελα να τις ακούσω. Και όταν είδα την κατάσταση στα καταφύγια των σεισμοπαθών/πλημμυροπαθών, άρχισα να κλαίω και πάλι χωρίς να αισθάνομαι τίποτα.

Είχα μπερδευτεί μ’ αυτό που μου συνέβαινε. Είχα αρχίσει να ανησυχώ ότι είχα γίνει τόσο απαθής, σχεδόν αδιάφορη, που δεν μπορούσα πραγματικά να αντιληφθώ ότι υπήρχαν χιλιάδες άνθρωποι που είχαν χάσει τα σπίτια τους, τις οικογένειές τους και ακόμα και το ίδιο το έδαφος κάτω απ’ τα πόδια τους. Γιατί δεν ήθελα να κάνω κάτι για να βοηθήσω; Όταν έγινε ο μεγάλος σεισμός του Κόμπε το 1995, η πρώτη μου παρόρμηση ήταν να πάω εκεί όσο πιο γρήγορα μπορώ και να κάνω κάτι. Γιατί τώρα δεν αισθανόμουν το ίδιο;

Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, έλαβα ένα μήνυμα από έναν φίλο φίλου –στην πραγματικότητα αυτός το έστειλε στον φίλο μου λέγοντας «Θέλω να πω στην Άτσουκο ‘κουράγιο’ και ότι τη σκέφτομαι κι εκείνη και την οικογένειά της και όλη την Ιαπωνία και ότι της εύχομαι ό,τι καλύτερο, όμως δεν είμαι σίγουρος ότι τα λόγια έχουν καμιά αξία τέτοιες στιγμές». Ο φίλος μου, μου μετέφερε το μήνυμα και το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα ήταν: Πράγματι, οι ευχές και οι προσευχές των άλλων δεν έχουν καμιά αξία; Δηλαδή τα λόγια δεν έχουν καμιά δύναμη;

Το μήνυμα αυτό, ήταν ο λόγος που αποφάσισα να καθίσω και να γράψω τις σκέψεις μου και τις εμπειρίες μου από εκείνες τις ημέρες. Το ξέρω ότι δεν είμαι πολύ καλή στο γράψιμο και το ξέρω ότι δεν μπορώ να σας πω από πρώτο χέρι τι γίνεται επάνω, στα βόρεια, εκεί που έγιναν οι μεγάλες καταστροφές, όμως μπορώ να σας πω κάτι για τη ζωή μου εδώ και τώρα. Μπορώ να σας πω κάτι για την Ιαπωνία όπως τη ζω κάθε μέρα.

Τώρα, καθώς γράφω τα λόγια αυτά, συνειδητοποιώ ότι εκείνη την ημέρα είχα τρομάξει πραγματικά. Συνειδητοποιώ ότι αν τα κατάφερα να βγάλω την ημέρα, ήταν λόγω της πιεστικής ευθύνης που είχα απέναντι στα παιδιά, τους μαθητές μας· η ίδια ευθύνη όταν που αναγκάστηκα, με πολλή δυσκολία, να επιστρέψω στο καθημερινό μου πρόγραμμα όσο πιο σύντομα γινόταν. Συνειδητοποιώ, ότι με κάθε μετασεισμό αισθανόμουν ότι η Ιαπωνία καταρρέει: φοβόμουν ότι στο εξής θα έπρεπε πάντα να ξυπνάω μια ώρα νωρίτερα, από τις 5:00 για να προλάβω το πρωινό μου τρένο (λόγω των προβλημάτων με τα δρομολόγια) και ότι κάθε φορά που θα πήγαινα στο σούπερ-μάρκετ για να αγοράσω τα αναγκαία για την καθημερινή μας ζωή θα έβλεπα ελλείψεις. Τώρα πια ξέρω ότι αυτό που με έκανε να αντέξω και να ελέγξω τα συναισθήματα του φόβου και του άγχους εκείνων των ημερών ήταν η σκέψη των ανθρώπων που ζούσαν στις περιοχές που έπληξε χειρότερα η καταστροφή.

Σήμερα, είδα στην τηλεόραση ένα πρόγραμμα το οποίο έδειχνε μηνύματα από τους ανθρώπους στο Τοχόκου: «Συγνώμη που σας ενοχλούμε –πείτε σε όλους ότι είμαστε καλά», «Είναι δύσκολο να αντέξουμε αλλά θα τα καταφέρουμε», «Σας παρακαλούμε, μη μας ξεχάσετε όλους εμάς που ζούμε εδώ» –κάπως έτσι ήταν τα μηνύματά τους. Αυτό το πράγμα, το να έχεις περάσει μια τέτοια συμφορά και παρόλα αυτά να λες «Συγνώμη που σε ενοχλώ» είναι χαρακτηριστικό των ανθρώπων του Τοχόκου· θα ‘λεγα ότι είναι χαρακτηριστικό του ιαπωνικού λαού. Σας παρακαλώ, μη ζητάτε συγνώμη. Το πιστεύω ότι προσπαθείτε ακόμα. Το πιστεύω ότι θα τα καταφέρετε. Και θα σας θυμάμαι. Δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ ούτε την πραγματικότητα που ζείτε, ούτε κανέναν από εσάς.

Τογιάμα Άτσουκο