日本人にとって新年を迎えることは大きな意味がある。そのため、この時期には様々な伝統的な行事がある。1月2日、3日に行われる東京箱根間往復大学駅伝競走(箱根駅伝)がある。往復210キロ余りの距離を10人の大学生がリレーする競技である。新しい年の始めにタスキをチームメイトに渡すために20ｋｍを全力で走り抜ける学生たち。彼らを応援するために毎年、沿道には数万人の日本人が立つ。6時間にわたるテレビ放送の視聴率は29%に昇る。初春の日本人はこの学生たちに何を見ているのだろうか。
Monday, January 24, 2011
(2) 迎春
日本人にとって新年を迎えることは大きな意味がある。そのため、この時期には様々な伝統的な行事がある。1月2日、3日に行われる東京箱根間往復大学駅伝競走(箱根駅伝)がある。往復210キロ余りの距離を10人の大学生がリレーする競技である。新しい年の始めにタスキをチームメイトに渡すために20ｋｍを全力で走り抜ける学生たち。彼らを応援するために毎年、沿道には数万人の日本人が立つ。6時間にわたるテレビ放送の視聴率は29%に昇る。初春の日本人はこの学生たちに何を見ているのだろうか。
(2) Hakone Ekiden: The run of their lives
In most countries, January 2nd and January 3rd are pretty much ordinary days: the holidays are over, the decorations return to their boxes and the people return, albeit reluctantly, to their jobs and their everyday pursuits. Not in Japan, though. For starters, the New Year holidays last for a week; at least in Kanto, the eastern part of Honshu Island where Tokyo is. This week is called “matsu no uchi” (松の内), literally “within the pines” because people use pine branches for decoration; the wish for longevity is very important in Japan (as in most countries/cultures, come to think of it) and the pine is thought as a symbol of longevity since it is evergreen and does indeed live for many years.
There are all sorts of prescribed things that happen during matsu no uchi; one of the structural characteristics of the Japanese society is the “kata” (型 or 形), the “correct way of doing things” and since the first days of the new year supposedly set the pace for the next 12 months, doing specific things correctly is of particular importance. In typical Japanese fashion though, there is one event which, although also prescribed (so to speak), is not enforced by society, is not a ritual, is not related to Shinto or any other metaphysical realm, is unique in this country and it enjoys unbelievable popularity: it’s the long distance relay race called Hakone Ekiden (箱根駅伝).
Most people who have visited Japan know (or at least, know of) Hakone (箱根), a hot springs resort/tourist town in Kanagawa Prefecture, about 100 km southwest of Tokyo which owes its popularity to its vicinity both to the capital and Mount Fuji, Japan’s iconic mountain/volcano. But what about “ekiden”? The word came into prominence during the Edo Period (1603-1868) and refers to the Japanese version of the Far West’s “Pony Express”: messengers from the Shogun’s city, Edo (present day Tokyo) would travel along the Tokaido road to the Emperor’s capital, Kyoto and would change horses at one of the 53 stations called “shukuba” (宿場) or “shukueki” (宿駅). This relay system was called “ekiden”, literally “transmission” (“den”/伝) along stations (“eki” /駅 –yes, it’s the same “eki” still in use to refer to railway stations.)
The person responsible for the modern interpretation of the ekiden (i.e. a relay race), is Kanaguri Shizo (金栗 四三, 1891-1984) one of the first Japanese marathon runners. Kanaguri thought of a long distance race that would help his compatriot runners train for a full marathon and seizing the opportunity of the 50th anniversary of the capital’s move from Kyoto to Tokyo in 1917, helped plan a relay race between the two cities, along the old Tokaido road. His idea found great support from both the academic community (which provided most of the runners) and the business world, especially from the newspaper Yomiuri Shinbun; the paper’s head of city desk, poet and linguist Toki Zenmaro (土岐 善麿, 1885-1980) was the one who thought the old word “ekiden” should be used, probably after some brainstorming sessions with Takeda Chiyosaburo (武田千代三郎, 1867-1932) then president of Jingu Kogakkan (神宮皇學館) the predecessor of Kogakkan University (皇學館大学).
The popularity that first “Tokaido Ekiden” (東海道駅伝) enjoyed, opened the gates for more races of this kind and three years later, in 1920, the first Hakone Ekiden came to be. In that first race, the runners came from four academic institutions: Waseda University (早稲田大学), Keio University (慶應義塾大学), Meiji University (明治大学) and Tokyo Takashi (東京高師) a high school which became part of today’s University of Tsukuba (筑波大学) and which had the honor of providing the first winner in the race’s history. From that day on, the race continues in an almost unbroken line (some races were cancelled during the war years) until today; the 2011 Hakone Ekiden was the 87th –for anyone interested, this year the winner was Waseda University, one of the original four.
So what is it that makes this race special? For starters, its very nature. The Hakone Ekiden, or to be more precise the “The Tokyo-Hakone University Round-Trip Relay Race” (東京箱根間往復大学駅伝競走) is a very tough course, consisting of one 108 km and one 109.9 km leg –from Tokyo’s Otemachi to Hakone’s Lake Ashi and back. Because of the length and the difficulty of the course (due to many variations in altitudes, temperatures, wind speeds etc.) the first half takes place on January 2nd and the second on January 3rd with each half broken down to five sections consisting roughly of 20 km each. The runners come from 20 universities and each team consists of 10 runners, 5 for each half of the course; this means that each day, 5 groups of 20 runners cross the south-west part of Honshu while almost 1/3 of the country’s population watches them either from up close or through Nihon TV channel’s extensive coverage.
This last part, i.e. the people’s fascination with the Hakone Ekiden, is what I believe to be the most interesting characteristic of the race. It is highly doubtful that in any other country, the general population would display such enthusiasm for an amateur sport event, especially a long distance race; let’s face it: in our rapidly-paced day and age, long distance races are not generally considered to be the most dramatic sport events. But the Japanese apparently feel different: about a month before the day of the Hakone Ekiden, advertisements related to the race start appearing in television, the press, trains, stations and various other public spots, while the media coverage thickens. You can read, see and hear all kinds of info and data about the upcoming race and you can really feel the tension building up.
The climax is, of course, the race’s start. It is early in the morning of January 2nd, usually a very cold day, and thousands of people have left the warmth of their homes and have gathered in Otemachi to see the runners take off. Camera crews, mostly from Nihon TV who is responsible for the main coverage, but from all over the country as well, shoot at everything surrounding them and the coaching teams are swarming around their athletes, college kids which aren’t professional runners and will probably never do this again in their lives. The runners are wearing diagonally across their chests a sash (the tasuki or 襷) with the school’s name on it; this is the “baton” they will relay to their teammates in Tsurumi, Yokohama after 21,4 km and is, I believe one of the things that make this event special (more on that a little later).
The race starts and, as expected, the crowd cheers and the runners are on their way, following a police and TV crew escort. But what is really incredible is that this crowd will remain as thick as it is in Otemachi for the whole length of the race, following all the peculiarities of this difficult course. From Tokyo to Tsurumi and Totsuka in Yokohama, to Hiratsuka and Odawara in Kanagawa and, finally, to Lake Ashi in Hakone, the people will be there to cheer and support the runners with shouts, handclaps, flags and banners with either their names or, more likely, the names and/or colors of their schools. And this will continue for the whole 6 hours that it usually takes to complete the first half of the race; and the next day as well in the, slightly different, route from Hakone to Tokyo.
What is it that makes all these hundreds of thousands of people (almost a million in 2009, 2010 and 2011) leave their homes early in a holiday morning and go stand for hours in the cold, packed sardine-like, just to catch a glimpse of an amateur runner and cheer –and after that, run to their homes to watch the rest of the race on TV? Certainly, for some there might be some betting money involved but, in this writer’s experience, these types aren’t usually the ones to run and cheer in the streets; not to mention that the composition of the crowd does not really spell “gamblers”. These people are normal, everyday people who obviously feel some connection with the runners.
And here, I believe, is where one can trace the race’s popularity: first of all, the percentage of college graduates is very high in Japan; this means that almost every family has some member who is, has been or will be in one of the 20 schools that participate in the race. And since belonging to a group is also one of the most characteristic traits of the Japanese society, people who have some connection with, say, Meiji University, really feel this connection; the Meiji runners are akin to family and they must be supported. Then it is the runners themselves: most of them are amateurs and they will only run once, in this race, not for money or fame but for their school –remember, they don’t relay a plastic baton but a sash with the name of their school on and in Japanese, as in most languages, the word “name” also means “reputation”. Of course the members of the winning team will be enjoying some measure of fame in their campus the next few weeks, but this hardly qualifies as a motivation for enduring such a hardship.
And this is obvious in the way they run. I mentioned earlier that long distance races are not the most dramatic sports events. And that is usually true –when the runners are professionals and do their thing in a calm, measured way. But these runners are college kids having their moment in the sun, a couple of months (or years, depending when they graduate) before they enter some big corporation and become dark-suited salary men getting squished in the subway’s morning rush hour. Therefore, it is not a rare occasion that they will try to transcend themselves (to do “muri”/ 無理 as the Japanese put it; literally “without logic/reason”) so they can relay the sash to their teammates. And, quite often, to collapse trying.
The Japanese being sensitive to over-effort and exceeding one’s limits is one reason for the race’s enormous popularity. Another reason is that, this being a relay race, it is all about teamwork; another deeply ingrained trait in the Japanese collective psyche. Yes, it is a cliché and most people who have associated with the Japanese know that they can be very self-centered both as individuals and as a society, but in a peculiar way this does not negate their highly developed sense of cooperation. And this is especially apparent in a relay race where a runner can (and will) make or break his team’s performance and this is a burden every runner has to shoulder; during the last section of the return course, the television announcer will invariably mention that “the runner is carrying the sash drenched in the sweat of his teammates”. Of course, the team’s coaches are highly responsible for putting the right runner in the right section of the race but after all it is the athletes themselves who will do the actual running and who will make the team win or lose.
Finally but no less important, the Hakone Ekiden is, I believe, a way to start the new year with a bang. Either by being there to participate (at least to some extent) or by watching it through their TV sets, the people have a chance to experience something different and spectacular in the dawn of a new year, to see the beautiful landscapes surrounding Mount Fuji, arguably their most prominent symbol and to celebrate a winner, especially a winner who is one of them: a son, a nephew, a neighbor’s or a co-worker’s grandson; in other words, a local hero. The Hakone Ekiden provides the Japanese with all the essentials for the beginning of a new cycle in their lives. And as such, it is a quintessential part of the holiday season.
PS
Yes, the Hakone Ekiden is good for business for the universities involved. And, yes, scouts roam the country (and even, other countries) trying to spot running talent and offer scholarships in return. But still…
There are all sorts of prescribed things that happen during matsu no uchi; one of the structural characteristics of the Japanese society is the “kata” (型 or 形), the “correct way of doing things” and since the first days of the new year supposedly set the pace for the next 12 months, doing specific things correctly is of particular importance. In typical Japanese fashion though, there is one event which, although also prescribed (so to speak), is not enforced by society, is not a ritual, is not related to Shinto or any other metaphysical realm, is unique in this country and it enjoys unbelievable popularity: it’s the long distance relay race called Hakone Ekiden (箱根駅伝).
Most people who have visited Japan know (or at least, know of) Hakone (箱根), a hot springs resort/tourist town in Kanagawa Prefecture, about 100 km southwest of Tokyo which owes its popularity to its vicinity both to the capital and Mount Fuji, Japan’s iconic mountain/volcano. But what about “ekiden”? The word came into prominence during the Edo Period (1603-1868) and refers to the Japanese version of the Far West’s “Pony Express”: messengers from the Shogun’s city, Edo (present day Tokyo) would travel along the Tokaido road to the Emperor’s capital, Kyoto and would change horses at one of the 53 stations called “shukuba” (宿場) or “shukueki” (宿駅). This relay system was called “ekiden”, literally “transmission” (“den”/伝) along stations (“eki” /駅 –yes, it’s the same “eki” still in use to refer to railway stations.)
The person responsible for the modern interpretation of the ekiden (i.e. a relay race), is Kanaguri Shizo (金栗 四三, 1891-1984) one of the first Japanese marathon runners. Kanaguri thought of a long distance race that would help his compatriot runners train for a full marathon and seizing the opportunity of the 50th anniversary of the capital’s move from Kyoto to Tokyo in 1917, helped plan a relay race between the two cities, along the old Tokaido road. His idea found great support from both the academic community (which provided most of the runners) and the business world, especially from the newspaper Yomiuri Shinbun; the paper’s head of city desk, poet and linguist Toki Zenmaro (土岐 善麿, 1885-1980) was the one who thought the old word “ekiden” should be used, probably after some brainstorming sessions with Takeda Chiyosaburo (武田千代三郎, 1867-1932) then president of Jingu Kogakkan (神宮皇學館) the predecessor of Kogakkan University (皇學館大学).
The popularity that first “Tokaido Ekiden” (東海道駅伝) enjoyed, opened the gates for more races of this kind and three years later, in 1920, the first Hakone Ekiden came to be. In that first race, the runners came from four academic institutions: Waseda University (早稲田大学), Keio University (慶應義塾大学), Meiji University (明治大学) and Tokyo Takashi (東京高師) a high school which became part of today’s University of Tsukuba (筑波大学) and which had the honor of providing the first winner in the race’s history. From that day on, the race continues in an almost unbroken line (some races were cancelled during the war years) until today; the 2011 Hakone Ekiden was the 87th –for anyone interested, this year the winner was Waseda University, one of the original four.
So what is it that makes this race special? For starters, its very nature. The Hakone Ekiden, or to be more precise the “The Tokyo-Hakone University Round-Trip Relay Race” (東京箱根間往復大学駅伝競走) is a very tough course, consisting of one 108 km and one 109.9 km leg –from Tokyo’s Otemachi to Hakone’s Lake Ashi and back. Because of the length and the difficulty of the course (due to many variations in altitudes, temperatures, wind speeds etc.) the first half takes place on January 2nd and the second on January 3rd with each half broken down to five sections consisting roughly of 20 km each. The runners come from 20 universities and each team consists of 10 runners, 5 for each half of the course; this means that each day, 5 groups of 20 runners cross the south-west part of Honshu while almost 1/3 of the country’s population watches them either from up close or through Nihon TV channel’s extensive coverage.
This last part, i.e. the people’s fascination with the Hakone Ekiden, is what I believe to be the most interesting characteristic of the race. It is highly doubtful that in any other country, the general population would display such enthusiasm for an amateur sport event, especially a long distance race; let’s face it: in our rapidly-paced day and age, long distance races are not generally considered to be the most dramatic sport events. But the Japanese apparently feel different: about a month before the day of the Hakone Ekiden, advertisements related to the race start appearing in television, the press, trains, stations and various other public spots, while the media coverage thickens. You can read, see and hear all kinds of info and data about the upcoming race and you can really feel the tension building up.
The climax is, of course, the race’s start. It is early in the morning of January 2nd, usually a very cold day, and thousands of people have left the warmth of their homes and have gathered in Otemachi to see the runners take off. Camera crews, mostly from Nihon TV who is responsible for the main coverage, but from all over the country as well, shoot at everything surrounding them and the coaching teams are swarming around their athletes, college kids which aren’t professional runners and will probably never do this again in their lives. The runners are wearing diagonally across their chests a sash (the tasuki or 襷) with the school’s name on it; this is the “baton” they will relay to their teammates in Tsurumi, Yokohama after 21,4 km and is, I believe one of the things that make this event special (more on that a little later).
The race starts and, as expected, the crowd cheers and the runners are on their way, following a police and TV crew escort. But what is really incredible is that this crowd will remain as thick as it is in Otemachi for the whole length of the race, following all the peculiarities of this difficult course. From Tokyo to Tsurumi and Totsuka in Yokohama, to Hiratsuka and Odawara in Kanagawa and, finally, to Lake Ashi in Hakone, the people will be there to cheer and support the runners with shouts, handclaps, flags and banners with either their names or, more likely, the names and/or colors of their schools. And this will continue for the whole 6 hours that it usually takes to complete the first half of the race; and the next day as well in the, slightly different, route from Hakone to Tokyo.
What is it that makes all these hundreds of thousands of people (almost a million in 2009, 2010 and 2011) leave their homes early in a holiday morning and go stand for hours in the cold, packed sardine-like, just to catch a glimpse of an amateur runner and cheer –and after that, run to their homes to watch the rest of the race on TV? Certainly, for some there might be some betting money involved but, in this writer’s experience, these types aren’t usually the ones to run and cheer in the streets; not to mention that the composition of the crowd does not really spell “gamblers”. These people are normal, everyday people who obviously feel some connection with the runners.
And here, I believe, is where one can trace the race’s popularity: first of all, the percentage of college graduates is very high in Japan; this means that almost every family has some member who is, has been or will be in one of the 20 schools that participate in the race. And since belonging to a group is also one of the most characteristic traits of the Japanese society, people who have some connection with, say, Meiji University, really feel this connection; the Meiji runners are akin to family and they must be supported. Then it is the runners themselves: most of them are amateurs and they will only run once, in this race, not for money or fame but for their school –remember, they don’t relay a plastic baton but a sash with the name of their school on and in Japanese, as in most languages, the word “name” also means “reputation”. Of course the members of the winning team will be enjoying some measure of fame in their campus the next few weeks, but this hardly qualifies as a motivation for enduring such a hardship.
And this is obvious in the way they run. I mentioned earlier that long distance races are not the most dramatic sports events. And that is usually true –when the runners are professionals and do their thing in a calm, measured way. But these runners are college kids having their moment in the sun, a couple of months (or years, depending when they graduate) before they enter some big corporation and become dark-suited salary men getting squished in the subway’s morning rush hour. Therefore, it is not a rare occasion that they will try to transcend themselves (to do “muri”/ 無理 as the Japanese put it; literally “without logic/reason”) so they can relay the sash to their teammates. And, quite often, to collapse trying.
The Japanese being sensitive to over-effort and exceeding one’s limits is one reason for the race’s enormous popularity. Another reason is that, this being a relay race, it is all about teamwork; another deeply ingrained trait in the Japanese collective psyche. Yes, it is a cliché and most people who have associated with the Japanese know that they can be very self-centered both as individuals and as a society, but in a peculiar way this does not negate their highly developed sense of cooperation. And this is especially apparent in a relay race where a runner can (and will) make or break his team’s performance and this is a burden every runner has to shoulder; during the last section of the return course, the television announcer will invariably mention that “the runner is carrying the sash drenched in the sweat of his teammates”. Of course, the team’s coaches are highly responsible for putting the right runner in the right section of the race but after all it is the athletes themselves who will do the actual running and who will make the team win or lose.
Finally but no less important, the Hakone Ekiden is, I believe, a way to start the new year with a bang. Either by being there to participate (at least to some extent) or by watching it through their TV sets, the people have a chance to experience something different and spectacular in the dawn of a new year, to see the beautiful landscapes surrounding Mount Fuji, arguably their most prominent symbol and to celebrate a winner, especially a winner who is one of them: a son, a nephew, a neighbor’s or a co-worker’s grandson; in other words, a local hero. The Hakone Ekiden provides the Japanese with all the essentials for the beginning of a new cycle in their lives. And as such, it is a quintessential part of the holiday season.
PS
Yes, the Hakone Ekiden is good for business for the universities involved. And, yes, scouts roam the country (and even, other countries) trying to spot running talent and offer scholarships in return. But still…
(2) Χακόνε Έκιντεν: O αγώνας της ζωής τους
Στις περισσότερες χώρες του κόσμου, η 2α και η 3η Ιανουαρίου είναι σχετικά συνηθισμένες μέρες: οι διακοπές έχουν περάσει, τα στολίδια επιστρέφουν στα κουτιά τους και οι άνθρωποι επιστρέφουν, μάλλον απρόθυμα, στις δουλειές και στην καθημερινότητά τους. Όχι στην Ιαπωνία, ωστόσο. Κατ’ αρχάς, οι διακοπές της Πρωτοχρονιάς διαρκούν μια εβδομάδα (τουλάχιστον στο Κάντο, το ανατολικό τμήμα του νησιού Χονσού όπου βρίσκεται και το Τόκιο). Η εβδομάδα αυτή, ονομάζεται «μάτσου νο ούτσι» (松の内) δηλαδή, «μέσα στα πεύκα», επειδή ο κόσμος χρησιμοποιεί κλαδιά πεύκων για στολίδια· η επιθυμία για μακροζωία είναι πολύ έκδηλη στην Ιαπωνία (όπως και στις περισσότερες χώρες/κουλτούρες, εδώ που τα λέμε) και το πεύκο θεωρείται καλό σύμβολο μακροζωίας επειδή είναι αειθαλές και επειδή, πράγματι, ζει πολλά χρόνια.
Υπάρχουν αμέτρητα προδιαγεγραμμένα πράγματα που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του μάτσου νο ούτσι –ένα από τα δομικά χαρακτηριστικά της ιαπωνικής κοινωνίας είναι τα «κάτα» (型 ή 形), οι «σωστοί τρόποι να κάνεις κάτι» και καθώς οι πρώτες μέρες της καινούριας χρονιάς υποτίθεται ότι δίνουν τον ρυθμό για τους 12 μήνες που θα ακολουθήσουν, το να κάνεις συγκεκριμένα πράγματα με σωστό τρόπο έχει ιδιαίτερη σημασία. Μέσα σ’ όλα αυτά, και κατά χαρακτηριστικά ιαπωνικό τρόπο, υπάρχει κάτι που καίτοι «προδιαγεγραμμένο», δεν επιβάλλεται από την κοινωνία, δεν είναι τελετουργικό ή εθιμοτυπικό, δε σχετίζεται με το Σίντο ή με κάποιο άλλο μεταφυσικό πλαίσιο, ευδοκιμεί μόνο στην Ιαπωνία και απολαμβάνει απίστευτη δημοτικότητα: πρόκειται για τη σκυταλοδρομία μεγάλης απόστασης που ονομάζεται Χακόνε Έκιντεν (箱根駅伝).
Οι περισσότεροι που έχουν επισκεφθεί την Ιαπωνία γνωρίζουν (ή, έστω, έχουν ακουστά) το Χακόνε (箱根), μια λουτρόπολη/θέρετρο στην Επαρχία της Καναγκάουα, περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του Τόκιο η οποία χρωστάει τη δημοτικότητά της στην κοντινή της απόσταση τόσο από την πρωτεύουσα όσο και από το Όρος Φούτζι, το βουνό/ηφαίστειο που έχει ταυτιστεί με τη χώρα. Όμως τι είναι το «έκιντεν»; Η λέξη μπήκε στο ευρύτερο λεξιλόγιο κατά τη διάρκεια της περιόδου Έντο (1603-1868) και αναφέρεται στην ιαπωνική εκδοχή του αμερικανικού «Πόνι Εξπρές»: οι αγγελιαφόροι από την πόλη του Σογκούν, το Έντο (το σημερινό Τόκιο) ταξίδευαν κατά μήκος του δρόμου Τοκάιντο ως την πρωτεύουσα του Αυτοκράτορα, το Κιότο και άλλαζαν άλογα σε έναν από τους 53 σταθμούς που ονομάζονταν «σουκούμπα» (宿場) ή «σουκουέκι» (宿駅). Αυτό το σύστημα «αναμετάδοσης» ονομαζόταν «εκιντέν»· κυριολεκτικά «μετάδοση» («ντεν»/ 伝) μεταξύ σταθμών («έκι»/ 駅 –ναι, πρόκειται για το ίδιο «έκι» που χρησιμοποιείται ακόμα στην ιαπωνική γλώσσα και σημαίνει «σταθμός» του τρένου ή του μετρό).
Το άτομο που ευθύνεται για τη σύγχρονη απόδοση του έκιντεν (δηλαδή τη σκυταλοδρομία μεγάλων αποστάσεων) είναι ο Καναγκούρι Σίζο (金栗 四三, 1891-1984), ένας από τους πρώτους Ιάπωνες μαραθωνοδρόμους. Ο Καναγκούρι σκέφτηκε ότι ένας τέτοιος αγώνας μεγάλης απόστασης θα βοηθούσε τους συμπατριώτες του να προετοιμαστούν για τον κανονικό μαραθώνιο και το 1917, με την ευκαιρία της 50ης επετείου της μεταφοράς της πρωτεύουσας από το Κιότο στο Τόκιο, συνέβαλλε στη διοργάνωση μιας σκυταλοδρομίας ανάμεσα στις δύο πόλεις, κατά μήκος του δρόμου Τοκάιντο. Η ιδέα του έτυχε ιδιαίτερης υποστήριξης τόσο από την πανεπιστημιακή κοινότητα (από την οποία προήλθαν οι περισσότεροι δρομείς), όσο και από τον επιχειρηματικό κόσμο, ειδικά από την εφημερίδα Γιομιούρι Σινμπούν –ο αρχισυντάκτης της εφημερίδας, ο ποιητής και γλωσσολόγος Τόκι Ζένμαρο (土岐 善麿, 1885-1980) ήταν αυτός που σκέφτηκε να χρησιμοποιηθεί η παλιά λέξη «έκιντεν», πιθανότατα μετά από κάποιες συζητήσεις με τον Τακέντα Τσιγιοσαμπούρο (武田千代三郎, 1867-1932), τότε πρόεδρο του Τζίνγκου Κογκάκαν (神宮皇學館), προγόνου του σημερινού πανεπιστημίου Κογκάκαν (皇學館大学).
Η δημοτικότητα που απέλαβε το πρώτο αυτό «Τοκάιντο Έκιντεν» (東海道駅伝), άνοιξε τον δρόμο για περισσότερους αγώνες αυτού του είδους και τρία χρόνια αργότερα, το 1920, έγινε το πρώτο Χακόνε Έκιντεν. Στον αγώνα εκείνον, οι δρομείς προήλθαν από τέσσερις εκπαιδευτικούς φορείς: το Πανεπιστήμιο Ουασέντα (早稲田大学), το Πανεπιστήμιο Κέιο (慶應義塾大学), το Πανεπιστήμιο Μέιτζι (明治大学) και το γυμνάσιο Τόκιο Ταχάσι (東京高師), το οποίο αργότερα θα απορροφούταν από το σημερινό Πανεπιστήμιο Τσουκούμπα (筑波大学) και το οποίο είχε την τιμή να παρουσιάσει και τον πρώτο νικητή στην ιστορία της διοργάνωσης. Από τότε, ο αγώνας συνεχίζει σχεδόν απρόσκοπτα (με τις αναπόφευκτες διακοπές κατά τη διάρκεια του πολέμου) έως σήμερα –το Χακόνε Έκιντεν του 2011 ήταν το 87ο και, για όποιον ενδιαφέρεται, ο νικητή αυτής της χρονιάς ήταν το Πανεπιστήμιο Ουασέντα, ένα από τα αρχικά τέσσερα.
Γιατί ο συγκεκριμένο αγώνας είναι κάτι ξεχωριστό; Κατ’ αρχάς, εξαιτίας της ίδιας του της φύσης. Το Χακόνε Έκιντεν ή, για να είμαστε πιο ακριβείς «Η Διαπανεπιστημιακή Σκυταλοδρομία Τόκιο-Χακόνε» (東京箱根間往復大学駅伝競走), είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδρομή η οποία αποτελείται από δύο σκέλη: ένα 108 χιλιομέτρων και ένα 109,9 χιλιομέτρων –από το Οτεμάτσι του Τόκιο ως τη Λίμνη Άσι του Χακόνε και πίσω. Λόγω του μεγάλους μήκους και των δυσκολιών της διαδρομής (λόγω πολλών αυξομειώσεων στο υψόμετρο, στις θερμοκρασίες, στις ταχύτητες των ανέμων κ.λπ.), το πρώτο σκέλος γίνεται στις 2 Ιανουαρίου και το δεύτερο στις 3 και κάθε σκέλος είναι χωρισμένο σε πέντε κομμάτια περίπου 20 χιλιομέτρων. Οι δρομείς προέρχονται από 20 πανεπιστήμια και κάθε πανεπιστήμιο κατεβάζει 10 δρομείς, 5 για κάθε σκέλος της διαδρομής· αυτό σημαίνει ότι κάθε μέρα, 5 ομάδες των 20 δρομέων διασχίζουν το νοτιοδυτικό τμήμα του Χονσού ενώ περίπου το 1/3 του πληθυσμού της χώρας τους παρακολουθεί είτε από κοντά, είτε μέσω της (εκτενέστατης) κάλυψης του καναλιού Nihon TV.
Αυτό το τελευταίο, δηλαδή το πόσο συναρπάζει τον κόσμο το Χακόνε Έκιντεν είναι, πιστεύω, το πιο ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της διοργάνωσης. Πραγματικά αμφιβάλλω αν σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, το ευρύ κοινό δείχνει τόσο μεγάλο ενθουσιασμό για μια ερασιτεχνική αθλητική διοργάνωση και ειδικά για έναν αγώνα μεγάλης απόστασης –ας μη γελιόμαστε, στην υψηλών ταχυτήτων εποχή μας, οι αγώνες μεγάλων αποστάσεων δε θεωρούνται, γενικά, οι πιο εντυπωσιακές αθλητικές διοργανώσεις. Απ’ ό,τι φαίνεται, ωστόσο, οι Ιάπωνες βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά: περίπου έναν μήνα πριν την ημέρα του αγώνα, τα ΜΜΕ (ηλεκτρονικά και έντυπα) γεμίζουν από διαφημίσεις σχετικές με τη διοργάνωση, ενώ και η ειδησεογραφική κάλυψη γίνεται όλο και πιο πυκνή· ακόμα και κάποιος άσχετος με τα αθλητικά βομβαρδίζεται από κάθε είδους πληροφορίες και στατιστικά για τον αγώνα και αισθάνεται την αγωνία να κορυφώνεται.
Το αποκορύφωμα είναι, βεβαίως, η ημέρα της εκκίνησης. Νωρίς το πρωί της 2ας Ιανουαρίου, μιας κατά κανόνα πολύ κρύας ημέρας, χιλιάδες άνθρωποι αφήνουν τη ζεστασιά του σπιτιού τους και συνωστίζονται στο Οτεμάτσι για να δουν τους δρομείς να ξεκινούν. Τηλεοπτικά συνεργεία (κυρίως από το κανάλι Nihon TV, που είναι υπεύθυνο για την κεντρική κάλυψη, αλλά και από ολόκληρη τη χώρα) κινηματογραφούν τα πάντα και οι προπονητικές ομάδες περικυκλώνουν τους αθλητές τους, φοιτητές πανεπιστημίου που δεν είναι επαγγελματίες δρομείς και που, πιθανότατα, δεν πρόκειται να κάνουν ξανά κάτι τέτοιο στη ζωή τους. Οι δρομείς φορούν διαγώνια στο στήθος τους μια ταινία (που λέγεται «τασούκι» ή襷) και η οποία είναι η «σκυτάλη» που θα παραδώσουν στους συναδέλφους τους στο Τσουρούμι της Γιοκοχάμα, μετά από 21,4 χιλιόμετρα –κατά τη γνώμη μου, η ταινία αυτή είναι ένα από τα στοιχεία που κάνουν τον αγώνα αυτόν ξεχωριστό (βλ. παρακάτω).
Ο αγώνας ξεκινάει και, όπως είναι αναμενόμενο, ο κόσμος ζητωκραυγάζει και οι δρομείς παίρνουν τον δρόμο τους, ακολουθώντας μια αστυνομική συνοδεία και τα τηλεοπτικά συνεργεία. Αυτό όμως που είναι πραγματικά απίστευτο, είναι ότι το πλήθος αυτό, θα παραμείνει εξίσου πυκνό σε όλο το μήκος της διαδρομής, ακολουθώντας κάθε ιδιοτροπία και δυσκολία της. Από το Τόκιο ως το Τσουρούμι και την Τοτσούκα της Γιοκοχάμα, ως τη Χιρατσούκα και την Ονταουάρα στην Καναγκάουα και από εκεί στη Λίμνη Άσι του Χακόνε, το κοινό είναι πανταχού παρόν για να ζητωκραυγάσει και να ενθαρρύνει τους δρομείς με φωνές, χειροκροτήματα, και σημαίες και πανό με είτε τα ονόματά τους, είτε (πιο συχνά) το όνομα και/ή τα χρώματα των πανεπιστημίων τους. Αυτό δε, θα συνεχιστεί επί έξι ώρες –όσο, δηλαδή, χρειάζεται για να ολοκληρωθεί το πρώτο σκέλος του αγώνα– καθώς και επί άλλες έξι ώρες την επόμενη ημέρα, μέχρι οι δρομείς να επιστρέψουν στο Τόκιο.
Τι είναι αυτό που κάνει όλες αυτές τις εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων (σχεδόν ένα εκατομμύριο το 2009, το 2010 και το 2011) να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους νωρίς το πρωί μιας αργίας και να πάνε να στηθούν μέσα στο κρύο, στριμωγμένοι στο αδιαχώρητο, μόνο και μόνο για να προλάβουν να δουν για λίγο και να επευφημήσουν έναν ερασιτέχνη δρομέα –και στη συνέχεια, να τρέξουν στο σπίτι για να προλάβουν να δουν τη συνέχεια στην τηλεόραση; Σαφώς για κάποιους θα υπάρχει και ένα οικονομικό κίνητρο λόγω κάποιου στοιχήματος, όμως από την εμπειρία μου, οι τζογαδόροι σπάνια τρέχουν στους δρόμους για να δουν από κοντά το αντικείμενο του στοιχήματός τους· χώρια που το προφίλ του πλήθους κάθε άλλο παρά τέτοια εντύπωση δίνει. Οι άνθρωποι αυτοί είναι απλοί, καθημερινοί άνθρωποι που, προφανώς, αισθάνονται κάποιου είδους δεσμό με τους δρομείς.
Εδώ ακριβώς βρίσκεται, κατά την άποψή μου, μια ερμηνεία για τη δημοτικότητα της διοργάνωσης: κατ’ αρχάς, το ποσοστό αποφοίτων πανεπιστημίων είναι πολύ ψηλό στην Ιαπωνία, πράγμα που σημαίνει ότι σχεδόν όλες οι οικογένειες έχουν κάποιο μέλος που ήταν, είναι ή θα είναι σε ένα από τα 20 πανεπιστήμια που συμμετέχουν στον αγώνα. Καθώς, δε, το να ανήκεις σε μια ομάδα είναι επίσης ένα από τα πιο βασικά χαρακτηριστικά της ιαπωνικής κοινωνίας, οι άνθρωποι που έχουν κάποια σχέση π.χ. με το Πανεπιστήμιο Μέιτζι, αισθάνονται πραγματική τη σχέση αυτή –οι δρομείς του Μέιτζι είναι, περίπου, μέλη της οικογένειάς τους και οφείλουν να τους υποστηρίξουν. Στη συνέχεια, είναι οι ίδιοι οι δρομείς: οι περισσότεροι απ’ αυτούς είναι ερασιτέχνες και θα τρέξουν μόνο μια φορά στη ζωή τους, σ’ αυτόν τον αγώνα, όχι για χρήματα ή για δόξα αλλά για το πανεπιστήμιό τους –αξίζει να θυμηθούμε εδώ ότι η σκυτάλη τους δεν είναι ένα κομμάτι πλαστικό αλλά μια ταινία που έχει επάνω της το όνομά του πανεπιστημίου και στα Ιαπωνικά, όπως και στις περισσότερες γλώσσες, η λέξη «όνομα» σημαίνει επίσης «υπόληψη». Προφανώς τα μέλη της νικήτριας ομάδας θα τύχουν κάποιας αναγνώρισης τις επόμενες εβδομάδες στην πανεπιστημιούπολή τους, όμως δεν μπορώ να πιστέψω ότι αυτό είναι επαρκές κίνητρο για να αντέξουν μια τέτοιας έκτασης καταπόνηση.
Αυτό δε, είναι φανερό στον τρόπο που τρέχουν. Έγραψα παραπάνω ότι οι αγώνες μεγάλων αποστάσεων δεν είναι τα πιο δραματικά αθλητικά δρώμενα. Και αυτό πράγματι ισχύει –όταν οι δρομείς είναι επαγγελματίες που κάνουν αυτό που πρέπει να κάνουν ήρεμα και υπολογισμένα. Οι δρομείς του Χακόνε Έκιντεν, ωστόσο, είναι φοιτητές που ζουν δυο πυροτεχνηματικές μέρες, έναν-δυο μήνες (ή ένα-δυο χρόνια, αναλόγως του έτους τους) πριν μπουν σε κάποια μεγάλη εταιρεία και γίνουν ένα με το πλήθος των άλλων υπαλλήλων με τα σκούρα κοστούμια που συνωστίζονται στα τρένα τις πρωινές ώρες αιχμής. Δεν είναι σπάνιο λοιπόν να προσπαθούν να υπερβούν τον εαυτό τους (στα Ιαπωνικά αυτό λέγεται «μούρι»/ 無理, δηλαδή «κάνω κάτι παράλογο») ώστε να μπορέσουν να δώσουν την ταινία στους συναθλητές τους. Και, πολύ συχνά να καταρρεύσουν κατά τη διάρκεια της προσπάθειας αυτής.
Το ότι οι Ιάπωνες είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι στην υπέρ-προσπάθεια και στην υπέρβαση των ορίων είναι ένας λόγος για την άνευ προηγουμένου δημοτικότητα του αγώνα. Ένας άλλος λόγος είναι ότι, καθώς πρόκειται για σκυταλοδρομία, το βασικό χαρακτηριστικό του Χακόνε Έκιντεν είναι η ομαδική δουλειά, ένα ακόμα στοιχείο βαθιά χαραγμένο στη συλλογική ιαπωνική ψυχή. Ναι, πρόκειται για κλισέ και όσοι έχουν συναναστραφεί Ιάπωνες ξέρουν ότι μπορούν να γίνουν εξαιρετικά εγωκεντρικοί, τόσο ως άτομα όσο και ως κοινωνία, όμως κατά έναν περίεργο τρόπο, αυτό δεν ακυρώνει την εξαιρετικά αναπτυγμένη αίσθηση συνεργασίας τους. Αυτό, δε, είναι ιδιαίτερα εμφανές σε μια σκυταλοδρομία όπου ένας δρομέας μπορεί κάλλιστα να απογειώσει ή να καταβαραθρώσει την απόδοση της ομάδας του –και αυτό το βάρος το επωμίζονται όλοι: κατά τη διάρκεια του τελευταίου μέρους του δρόμου της επιστροφής, ο τηλεοπτικός σχολιαστής είθισται να λέει κάποια στιγμή ότι «ο δρομέας κουβαλάει τη μουσκεμένη από τον ιδρώτα των συναθλητών του ταινία». Προφανώς οι προπονητές της ομάδας έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης καθώς η δική τους στρατηγική βάζει τον κατάλληλο δρομέα στο κατάλληλο κομμάτι της διαδρομής όμως τελικά, οι αθλητές είναι αυτοί που θα τρέξουν πραγματικά και που θα φέρουν στην ομάδα τους τη νίκη ή την ήττα.
Τέλος, και εξίσου σημαντικό, το Χακόνε Έκιντεν είναι, κατά τη γνώμη μου, ένας τρόπος να ξεκινήσει κανείς τη χρονιά του εντυπωσιακά. Είτε «συμμετέχοντας» από κοντά, είτε παρακολουθώντας από την τηλεόραση, το κοινό έχει την ευκαιρία να βιώσει ένα διαφορετικό και θεαματικό γεγονός στην αυγή της καινούριας χρονιάς, να δει τα πανέμορφα τοπία γύρω από το Όρος Φούτζι (ίσως το πιο ανθεκτικό σύμβολο της χώρας του) και να πανηγυρίσει για έναν νικητή –ιδιαίτερα δε, έναν νικητή που είναι «ένας από μας»: ο γιος μας, ο ανιψιός μας, ο εγγονός του γείτονα ή του συναδέλφου μας στο γραφείο. Το Χακόνε Έκιντεν προσφέρει στους Ιάπωνες όλα όσα χρειάζονται για να ξεκινήσουν έναν καινούριο κύκλο στη ζωή τους. Και γι αυτό είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της εορταστικής περιόδου.
ΥΓ
Ναι, το Χακόνε Έκιντεν βοηθάει πολύ το ίματζ (και τα ταμεία) των πανεπιστημίων που εμπλέκονται. Και, ναι, οι κυνηγοί ταλέντων οργώνουν τη χώρα (και, ενίοτε το εξωτερικό) αναζητώντας ταλαντούχους δρομείς με αντάλλαγμα υποτροφίες. Παρ’ όλα αυτά...
(1) 序にかえて
私はグリゴリス・ミリアレシスというギリシャ人である。ここ10年ほどは東洋の武道に関する本の翻訳をしている。日本への興味から武道を始めたのは物書きを仕事にし始めた時期とたまたま符合する。
私が知るこの30年間のギリシャの退廃ぶりに反比例するように私の日本に対する興味はつのる一方である。正直なところ、日本の何が私を引きつけてきたのかは、未だにわからない。
ギリシャ、また西洋が日本をどう見ているか、というテーマは私を悩ませ続けてきた。日本は世界の中心プレーヤーの一人だが、そのイメージは固定観念に覆われている。
Monday, January 10, 2011
(1) In lieu of a manifesto: What does “Nihon Arekore” mean? And why do I care?
Nihon arekore (日本あれこれ) means “this and that about Japan”, “tidbits about Japan”; literally, the meaning of the words “are” and “kore” is “that” and “this” respectively ("Nihon" being, of course, Japan). As for why you would care I’m not really sure, but I suspect that since you are here you either hopped from one Japan-related link to another or you visited my profile in my other blog, punkzen.gr If it was the former, you are probably interested in Japan and if it was the latter, you know that I am. Either way, this blog is related to Japan and to the way I understand it.
Who am I, you might ask. From my profile you have already seen that my name is Grigoris Miliaresis, that I am Greek and that I have been writing professionally for the better part of the last quarter of a century. For many years, my field was the Internet (resulting in many people knowing me mainly as an “Internetologist”, so to speak) and for the last ten years or so, I have been translating various books, mostly related to the Far East and especially to the martial arts. I have been practicing the martial arts since 1986, a year which roughly coincides with the beginning of my writing career; yes, it is purely coincidental and any suggestion otherwise should be attributed to a rather wild imagination.
Anyway, one of the subjects that always intrigued me, without ever knowing the reason, was Japan; I usually say that I got involved with the martial arts because I was interested in Japan and not the other, more common, way around. Frankly speaking, no matter how hard I have tried, I could never pinpoint the particular origin of this interest but it exists and with time it becomes stronger; I guess that the increase of my interest in Japan is directly proportional to my frustration towards Greece and how it progresses (or should I say, “regresses”?) the last 30 years that I can speak for.
Something that made me think, especially since I started travelling to Japan (that is, since everything I had been reading became grounded in reality) was how unknown Japan still is to most of my compatriots and, to some extent, to many Westerners. Although Japan is among the major players in the international scene –mostly, but not exclusively, where finance, industry and technological development are concerned- for the majority of Greeks and for many Westerners it remains terra incognita (at best) or stereotypically defined (at worst). And this, I detest.
I usually have a difficulty explaining that such a misunderstanding bothers me, not only because personally I find Japan to be particularly interesting and extremely drawing but also because, especially in this day and age, no one can afford ignoring even the basic workings of any of the major players of the world’s power games. In other words, what chance does one have to improve the situation in their own country if they ignore the rule setters of the game?
Greeks usually have a hard time understanding that Greece is indeed on the same game board with Japan; especially the last decade virtually everybody in this country seems to believe that Greece’s fortunes are only defined by the EU (and, consequently, by the US). Obviously, there is some merit to such a view, but I hope that with time even the most short-sighted among us will come to realize that influence is not necessarily related to geographical proximity or “traditional” power relationships; China’s recent (or, not so recent) invasion in the world markets is, I believe, quite telling of how everything influences everything. And, yes, Japan going through a rough patch might seem to diminish its powers to influence things –but not much.
Returning to my personal fixations, I don’t aspire for this blog to become neither a soundboard for Japan’s official positions nor defender of its politics (present or past) nor a propaganda soapbox for its National Tourist Organization. What I will try to do, is describe some things I see there (I say “see” because for the last years I spend a considerable amount of my time in Tokyo) and, to the extent that I can, explain them. Obviously, there is (and there will be) some positive bias in the way I understand things but such a bias exists anyway in everyone and in everything; what I can promise, however, is that I will try to keep this bias from shadowing reality. If all else fails, I have more than fifteen years of experience of newspaper and magazine work to keep me honest!
The above will suffice for now. I am sure that with time, more things about me will surface through my writing but I need to say upfront and as honestly as I can that the driving force behind this blog is not my vanity but my interest for this special country. My hope is that, even if you drifted here by chance, maybe some part of this interest will rub off on you; if it does not, well, this is the Internet and there are millions of other web sites to visit!
PS
I am sure that everyone will have noticed by now a discrepancy between the blog’s title and its URL; I am talking, of course, about the use of the word “Japan” in the URL and the world “Nihon” in the title. It is not a mistake: I used the word “Japan” in the title for search engine optimization reasons only. If you try entering the two words in Google it will become immediately evident that there is a world of difference in the results, in terms both of quantity and quality…
Who am I, you might ask. From my profile you have already seen that my name is Grigoris Miliaresis, that I am Greek and that I have been writing professionally for the better part of the last quarter of a century. For many years, my field was the Internet (resulting in many people knowing me mainly as an “Internetologist”, so to speak) and for the last ten years or so, I have been translating various books, mostly related to the Far East and especially to the martial arts. I have been practicing the martial arts since 1986, a year which roughly coincides with the beginning of my writing career; yes, it is purely coincidental and any suggestion otherwise should be attributed to a rather wild imagination.
Anyway, one of the subjects that always intrigued me, without ever knowing the reason, was Japan; I usually say that I got involved with the martial arts because I was interested in Japan and not the other, more common, way around. Frankly speaking, no matter how hard I have tried, I could never pinpoint the particular origin of this interest but it exists and with time it becomes stronger; I guess that the increase of my interest in Japan is directly proportional to my frustration towards Greece and how it progresses (or should I say, “regresses”?) the last 30 years that I can speak for.
Something that made me think, especially since I started travelling to Japan (that is, since everything I had been reading became grounded in reality) was how unknown Japan still is to most of my compatriots and, to some extent, to many Westerners. Although Japan is among the major players in the international scene –mostly, but not exclusively, where finance, industry and technological development are concerned- for the majority of Greeks and for many Westerners it remains terra incognita (at best) or stereotypically defined (at worst). And this, I detest.
I usually have a difficulty explaining that such a misunderstanding bothers me, not only because personally I find Japan to be particularly interesting and extremely drawing but also because, especially in this day and age, no one can afford ignoring even the basic workings of any of the major players of the world’s power games. In other words, what chance does one have to improve the situation in their own country if they ignore the rule setters of the game?
Greeks usually have a hard time understanding that Greece is indeed on the same game board with Japan; especially the last decade virtually everybody in this country seems to believe that Greece’s fortunes are only defined by the EU (and, consequently, by the US). Obviously, there is some merit to such a view, but I hope that with time even the most short-sighted among us will come to realize that influence is not necessarily related to geographical proximity or “traditional” power relationships; China’s recent (or, not so recent) invasion in the world markets is, I believe, quite telling of how everything influences everything. And, yes, Japan going through a rough patch might seem to diminish its powers to influence things –but not much.
Returning to my personal fixations, I don’t aspire for this blog to become neither a soundboard for Japan’s official positions nor defender of its politics (present or past) nor a propaganda soapbox for its National Tourist Organization. What I will try to do, is describe some things I see there (I say “see” because for the last years I spend a considerable amount of my time in Tokyo) and, to the extent that I can, explain them. Obviously, there is (and there will be) some positive bias in the way I understand things but such a bias exists anyway in everyone and in everything; what I can promise, however, is that I will try to keep this bias from shadowing reality. If all else fails, I have more than fifteen years of experience of newspaper and magazine work to keep me honest!
The above will suffice for now. I am sure that with time, more things about me will surface through my writing but I need to say upfront and as honestly as I can that the driving force behind this blog is not my vanity but my interest for this special country. My hope is that, even if you drifted here by chance, maybe some part of this interest will rub off on you; if it does not, well, this is the Internet and there are millions of other web sites to visit!
PS
I am sure that everyone will have noticed by now a discrepancy between the blog’s title and its URL; I am talking, of course, about the use of the word “Japan” in the URL and the world “Nihon” in the title. It is not a mistake: I used the word “Japan” in the title for search engine optimization reasons only. If you try entering the two words in Google it will become immediately evident that there is a world of difference in the results, in terms both of quantity and quality…
Sunday, January 9, 2011
(1) Αντί μανιφέστου: Τι σημαίνει «Νιχόν άρε κόρε» και γιατί με αφορά;
Νιχόν άρε κόρε (Nihon arekore/日本あれこれ) σημαίνει «διάφορα περί Ιαπωνίας» ή «τούτο και τ’ άλλο περί Ιαπωνίας» ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων –κυριολεκτικά, το «άρε» σημαίνει «εκείνο» και το «κόρε» σημαίνει «αυτό» («Νιχόν» σημαίνει, προφανώς, «Ιαπωνία»). Δεν ξέρω αν σας αφορά αν και υποπτεύομαι ότι για να φτάσατε εδώ είτε χοροπηδήσατε από λινκ σε λινκ σχετικό με την Ιαπωνία ή είδατε το προφίλ στο άλλο μου μπλογκ, το punkzen.gr Αν κάνατε το πρώτο, μάλλον σας ενδιαφέρει η Ιαπωνία, ενώ αν κάνατε το δεύτερο, ξέρετε ότι ενδιαφέρει εμένα. Όπως και να ‘χει, το μπλογκ αυτό έχει σχέση με την Ιαπωνία και με το πώς την καταλαβαίνω εγώ.
Ποιος είμαι εγώ; Από το προφίλ έχετε δει ότι λέγομαι Γρηγόρης Μηλιαρέσης και ότι ασχολούμαι επαγγελματικά με το γράψιμο επί καμιά 25ετία. Επί πολλά χρόνια έγραφα για το Ίντερνετ με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να με ξέρει απ’ αυτό και επί αρκετά χρόνια μετέφραζα (και ακόμα μεταφράζω) βιβλία, κυρίως σχετικά με την Άπω Ανατολή, πολλά από τα οποία σχετίζονταν με τις πολεμικές τέχνες –και αυτό είναι ένα πράγμα με το οποίο ασχολούμαι περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα (οι τυχόν συνειρμοί που προκύπτουν από το ότι οι δύο ενασχολήσεις άρχισαν ταυτόχρονα είναι μάλλον αποκυήματα νοσηρής φαντασίας και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα).
Τέλος πάντων, ένα από τα θέματα που πάντοτε με γοήτευαν, χωρίς να ξέρω γιατί, ήταν η Ιαπωνία –συχνά μάλιστα, λέω ότι μπλέχτηκα με τις πολεμικές τέχνες λόγω του ενδιαφέροντος για την Ιαπωνία και όχι το αντίστροφο (το οποίο συμβαίνει σε πολλούς). Ειλικρινά, καίτοι το έχω προσπαθήσει πολύ, στ’ αλήθεια δεν έχω καταλάβει από πού πηγάζει το ενδιαφέρον αυτό, όμως υπάρχει και όσο περνούν τα χρόνια γίνεται όλο και πιο έντονο· υποθέτω ότι το ενδιαφέρον μου για την Ιαπωνία αυξάνεται ανάλογα με την απογοήτευσή μου από την Ελλάδα και από το πώς αυτή εξελίσσεται τα τελευταία τριάντα χρόνια που αντιλαμβάνομαι καλά τον εαυτό μου.
Κάτι που με έβαλε σε σκέψεις, κυρίως από όταν άρχισα να ταξιδεύω στην Ιαπωνία (και συνεπώς να αποκτούν υπόσταση όλα όσα διάβαζα από μικρός), ήταν το πόσο άγνωστη είναι στους περισσότερους Έλληνες και, συχνά, και στους άλλους Δυτικούς. Παρότι πρόκειται για μια από τις χώρες που πρωταγωνιστούν στο παγκόσμιο στερέωμα (ΟΚ, κυρίως στο οικονομικό-βιομηχανικό-τεχνολογικό, αλλά όχι μόνο), στη συνείδηση της πλειονότητας των Ελλήνων (είπαμε, και άλλων Δυτικών, όμως βασικά μπορώ να μιλήσω για τους Έλληνες) η χώρα αυτή παραμένει terra incognita (στην καλύτερη περίπτωση) ή στερεοτυπικά προσδιορισμένη (στη χειρότερη). Και αυτό δε μου αρέσει.
Συνήθως μου είναι δύσκολο να εξηγήσω ότι μια τέτοια παρανόηση με ενοχλεί όχι μόνο επειδή προσωπικά βρίσκω την Ιαπωνία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και εξόχως ελκυστική, αλλά επειδή θεωρώ αδικαιολόγητο εν έτει 2011 να υπάρχει τόσο βαθιά άγνοια για οποιαδήποτε τόσο σημαντική χώρα –και εδώ μπορώ κάλλιστα να περιοριστώ στην οικονομική της επιφάνεια. Μ’ άλλα λόγια, τι ελπίδα μπορείς να έχεις να βελτιώσεις την κατάσταση της χώρας σου αν δεν ξέρεις τους βασικούς παίκτες της σκακιέρας πάνω στην οποία βρίσκεται;
Βρίσκεται η Ελλάδα στην ίδια σκακιέρα με την Ιαπωνία; Κατά τη γνώμη μου, ναι, καθώς παρά την ύφεση που διανύει τα τελευταία είκοσι χρόνια, εξακολουθεί να παραμένει μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του κόσμου και να βρίσκεται στο κέντρο μιας από τις πιο δυναμικές περιοχές του πλανήτη. Καταλαβαίνω ότι τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η τύχη της Ελλάδας προσδιορίζεται, κατά βάση, από την Ευρώπη (και κατ’ επέκταση από τις ΗΠΑ), όμως όσο περνάει ο καιρός θα πρέπει ακόμα και οι πιο κοντόφθαλμοι να καταλάβουν ότι η επιρροή δε σχετίζεται αναγκαστικά ούτε με τη γειτνίαση, ούτε με τις παραδοσιακές σχέσεις –το πρόσφατο (για τους πολλούς, διότι κάθε άλλο παρά πρόσφατο είναι) παράδειγμα της «κινέζικης εισβολής» στις παγκόσμιες αγορές είναι, νομίζω, χαρακτηριστικό.
Ας επιστρέψουμε στις προσωπικές μου εμμονές, όμως. Δε φιλοδοξώ να κάνω αυτό το μπλογκ ούτε φερέφωνο της ιαπωνικής κυβέρνησης, ούτε απολογητή της πολιτικής της (της πρόσφατης και της παλιότερης), ούτε βήμα προπαγάνδας για τον εθνικό οργανισμό τουρισμού της. Θα προσπαθήσω, ωστόσο, να περιγράψω ορισμένα πράγματα που βλέπω εκεί (και λέω «βλέπω» καθώς τα τελευταία χρόνια περνάω ένα αρκετά σημαντικό κομμάτι του χρόνου μου στο Τόκιο) και, στο μέτρο που μπορώ, να τα εξηγήσω. Προφανώς υπάρχει (και θα υπάρχει) μια θετική προκατάληψη στο πώς αντιλαμβάνομαι τα πράγματα, όμως αυτή υπάρχει ούτως ή άλλως σε όλους –αυτό που μπορώ να υποσχεθώ είναι ότι θα προσπαθήσω η προκατάληψη αυτή να μη σκιάσει την πραγματικότητα. Αν μη τι άλλο, κάτι έμαθα από τις εφημερίδες και τα περιοδικά επί μια δεκαπενταετία και βάλε!
Προς το παρόν αυτά. Είμαι σίγουρος ότι με το πέρασμα του χρόνου, μέσα από τα κείμενα θα προκύπτουν και άλλα πράγματα για μένα όμως, ειλικρινά, κινητήρια δύναμη στο μπλογκ αυτό δεν είναι η προσωπική μου ματαιοδοξία αλλά το ενδιαφέρον που πιστεύω ότι έχει η ιδιαίτερη αυτή χώρα. Ελπίζω ότι ακόμα και αν ήρθατε εδώ τυχαία, ίσως ένα μέρος από το ενδιαφέρον αυτό περάσει και σ’ εσάς. Αν όχι, στο Ίντερνετ είμαστε, εκατομμύρια άλλα σάιτ υπάρχουν, όλο και κάπου θα βρείτε να πάτε...
ΥΓ
Μάλλον θα παρατηρήσατε ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ τίτλου και URL σε ό,τι αφορά την ονομασία της Ιαπωνίας («Japan» και «Nihon» αντίστοιχα). Ο λόγος που χρησιμοποίησα τη λέξη «Japan» στη URL έχει να κάνει αποκλειστικά με το πώς καταγράφουν και αρχειοθετούν το περιεχόμενο των μπλογκ οι μηχανές αναζήτησης –μια δοκιμή με τις δύο λέξεις στο Google θα σας πείσει!
Ποιος είμαι εγώ; Από το προφίλ έχετε δει ότι λέγομαι Γρηγόρης Μηλιαρέσης και ότι ασχολούμαι επαγγελματικά με το γράψιμο επί καμιά 25ετία. Επί πολλά χρόνια έγραφα για το Ίντερνετ με αποτέλεσμα πολύς κόσμος να με ξέρει απ’ αυτό και επί αρκετά χρόνια μετέφραζα (και ακόμα μεταφράζω) βιβλία, κυρίως σχετικά με την Άπω Ανατολή, πολλά από τα οποία σχετίζονταν με τις πολεμικές τέχνες –και αυτό είναι ένα πράγμα με το οποίο ασχολούμαι περίπου το ίδιο χρονικό διάστημα (οι τυχόν συνειρμοί που προκύπτουν από το ότι οι δύο ενασχολήσεις άρχισαν ταυτόχρονα είναι μάλλον αποκυήματα νοσηρής φαντασίας και δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα).
Τέλος πάντων, ένα από τα θέματα που πάντοτε με γοήτευαν, χωρίς να ξέρω γιατί, ήταν η Ιαπωνία –συχνά μάλιστα, λέω ότι μπλέχτηκα με τις πολεμικές τέχνες λόγω του ενδιαφέροντος για την Ιαπωνία και όχι το αντίστροφο (το οποίο συμβαίνει σε πολλούς). Ειλικρινά, καίτοι το έχω προσπαθήσει πολύ, στ’ αλήθεια δεν έχω καταλάβει από πού πηγάζει το ενδιαφέρον αυτό, όμως υπάρχει και όσο περνούν τα χρόνια γίνεται όλο και πιο έντονο· υποθέτω ότι το ενδιαφέρον μου για την Ιαπωνία αυξάνεται ανάλογα με την απογοήτευσή μου από την Ελλάδα και από το πώς αυτή εξελίσσεται τα τελευταία τριάντα χρόνια που αντιλαμβάνομαι καλά τον εαυτό μου.
Κάτι που με έβαλε σε σκέψεις, κυρίως από όταν άρχισα να ταξιδεύω στην Ιαπωνία (και συνεπώς να αποκτούν υπόσταση όλα όσα διάβαζα από μικρός), ήταν το πόσο άγνωστη είναι στους περισσότερους Έλληνες και, συχνά, και στους άλλους Δυτικούς. Παρότι πρόκειται για μια από τις χώρες που πρωταγωνιστούν στο παγκόσμιο στερέωμα (ΟΚ, κυρίως στο οικονομικό-βιομηχανικό-τεχνολογικό, αλλά όχι μόνο), στη συνείδηση της πλειονότητας των Ελλήνων (είπαμε, και άλλων Δυτικών, όμως βασικά μπορώ να μιλήσω για τους Έλληνες) η χώρα αυτή παραμένει terra incognita (στην καλύτερη περίπτωση) ή στερεοτυπικά προσδιορισμένη (στη χειρότερη). Και αυτό δε μου αρέσει.
Συνήθως μου είναι δύσκολο να εξηγήσω ότι μια τέτοια παρανόηση με ενοχλεί όχι μόνο επειδή προσωπικά βρίσκω την Ιαπωνία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και εξόχως ελκυστική, αλλά επειδή θεωρώ αδικαιολόγητο εν έτει 2011 να υπάρχει τόσο βαθιά άγνοια για οποιαδήποτε τόσο σημαντική χώρα –και εδώ μπορώ κάλλιστα να περιοριστώ στην οικονομική της επιφάνεια. Μ’ άλλα λόγια, τι ελπίδα μπορείς να έχεις να βελτιώσεις την κατάσταση της χώρας σου αν δεν ξέρεις τους βασικούς παίκτες της σκακιέρας πάνω στην οποία βρίσκεται;
Βρίσκεται η Ελλάδα στην ίδια σκακιέρα με την Ιαπωνία; Κατά τη γνώμη μου, ναι, καθώς παρά την ύφεση που διανύει τα τελευταία είκοσι χρόνια, εξακολουθεί να παραμένει μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές δυνάμεις του κόσμου και να βρίσκεται στο κέντρο μιας από τις πιο δυναμικές περιοχές του πλανήτη. Καταλαβαίνω ότι τα τελευταία χρόνια οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η τύχη της Ελλάδας προσδιορίζεται, κατά βάση, από την Ευρώπη (και κατ’ επέκταση από τις ΗΠΑ), όμως όσο περνάει ο καιρός θα πρέπει ακόμα και οι πιο κοντόφθαλμοι να καταλάβουν ότι η επιρροή δε σχετίζεται αναγκαστικά ούτε με τη γειτνίαση, ούτε με τις παραδοσιακές σχέσεις –το πρόσφατο (για τους πολλούς, διότι κάθε άλλο παρά πρόσφατο είναι) παράδειγμα της «κινέζικης εισβολής» στις παγκόσμιες αγορές είναι, νομίζω, χαρακτηριστικό.
Ας επιστρέψουμε στις προσωπικές μου εμμονές, όμως. Δε φιλοδοξώ να κάνω αυτό το μπλογκ ούτε φερέφωνο της ιαπωνικής κυβέρνησης, ούτε απολογητή της πολιτικής της (της πρόσφατης και της παλιότερης), ούτε βήμα προπαγάνδας για τον εθνικό οργανισμό τουρισμού της. Θα προσπαθήσω, ωστόσο, να περιγράψω ορισμένα πράγματα που βλέπω εκεί (και λέω «βλέπω» καθώς τα τελευταία χρόνια περνάω ένα αρκετά σημαντικό κομμάτι του χρόνου μου στο Τόκιο) και, στο μέτρο που μπορώ, να τα εξηγήσω. Προφανώς υπάρχει (και θα υπάρχει) μια θετική προκατάληψη στο πώς αντιλαμβάνομαι τα πράγματα, όμως αυτή υπάρχει ούτως ή άλλως σε όλους –αυτό που μπορώ να υποσχεθώ είναι ότι θα προσπαθήσω η προκατάληψη αυτή να μη σκιάσει την πραγματικότητα. Αν μη τι άλλο, κάτι έμαθα από τις εφημερίδες και τα περιοδικά επί μια δεκαπενταετία και βάλε!
Προς το παρόν αυτά. Είμαι σίγουρος ότι με το πέρασμα του χρόνου, μέσα από τα κείμενα θα προκύπτουν και άλλα πράγματα για μένα όμως, ειλικρινά, κινητήρια δύναμη στο μπλογκ αυτό δεν είναι η προσωπική μου ματαιοδοξία αλλά το ενδιαφέρον που πιστεύω ότι έχει η ιδιαίτερη αυτή χώρα. Ελπίζω ότι ακόμα και αν ήρθατε εδώ τυχαία, ίσως ένα μέρος από το ενδιαφέρον αυτό περάσει και σ’ εσάς. Αν όχι, στο Ίντερνετ είμαστε, εκατομμύρια άλλα σάιτ υπάρχουν, όλο και κάπου θα βρείτε να πάτε
ΥΓ
Μάλλον θα παρατηρήσατε ότι υπάρχει μια διαφορά μεταξύ τίτλου και URL σε ό,τι αφορά την ονομασία της Ιαπωνίας («Japan» και «Nihon» αντίστοιχα). Ο λόγος που χρησιμοποίησα τη λέξη «Japan» στη URL έχει να κάνει αποκλειστικά με το πώς καταγράφουν και αρχειοθετούν το περιεχόμενο των μπλογκ οι μηχανές αναζήτησης –μια δοκιμή με τις δύο λέξεις στο Google θα σας πείσει!
Subscribe to:
Posts (Atom)